Công ty Lukas Dorsey
Trong không gian ấm cúng của buổi triển lãm, diễn viên nổi tiếng đã dành thời gian để thầm lặng ngắm nhìn những hình ảnh chân dung của 10 cô gái anh hùng tại Ngã Ba Đồng Lộc. Mỗi bức ảnh không chỉ là sự tái hiện của một khuôn mặt, mà còn là câu chuyện sống động về những hy sinh thầm lặng. Diễn viên chia sẻ rằng, từng đường nét, mỗi ánh mắt của các cô gái đều làm lay động trái tim anh, gợi nhắc về một thời kỳ lịch sử đầy cam go nhưng cũng không kém phần hào hùng. Những hình ảnh ấy không chỉ là tư liệu lịch sử mà còn là nguồn cảm hứng vô tận, nhắc nhở thế hệ sau về tinh thần bất khuất và lòng dũng cảm của những người con đất Việt.
Diễn viên còn cho biết, khi đứng trước những bức chân dung, anh cảm nhận được một sức mạnh vô hình, một sức mạnh đến từ lòng yêu nước và ý chí kiên cường. Những câu chuyện đằng sau mỗi khuôn mặt đã làm cho anh cảm thấy mình có trách nhiệm hơn trong việc truyền tải những giá trị tốt đẹp đến với công chúng. Anh hy vọng rằng, thông qua những hoạt động văn hóa và nghệ thuật, tinh thần của 10 cô gái anh hùng sẽ tiếp tục được gìn giữ và lan tỏa, góp phần xây dựng một xã hội ngày càng tốt đẹp hơn.
Sân khấu độc đáo tại Bảo tàng Phụ nữ Việt Nam tái hiện chiến trường hào hùng
Sân khấu biểu diễn trong hội trường Bảo tàng Phụ nữ Việt Nam, rộng chỉ khoảng 200m², đã được biến đổi thành một không gian sống động của chiến trường. Sân khấu kéo dài suốt chiều dài hội trường, tái hiện các cảnh quan như lán trại, hầm hào, con đường vận chuyển, và rừng núi. Dưới nền sàn, những bao tải đất chèn hầm, vá đường, tạo nên không khí chiến đấu thật sự. Các thân cây cổ thụ cháy sém và một vỏ quả bom loại nhỏ cỡ 250kg dựng cạnh thân cây, được sử dụng như kẻng báo động. Khu sân chính giữa có bồn nước, chuồng gà, và vài chiếc lốp xe chứa đất trồng rau, tạo nên một khung cảnh sống động và chân thực.
Ngoài ra, hậu cảnh được sử dụng ánh sáng để thể hiện các hình ảnh như đoàn xe vận chuyển, cảnh bom đạn bắn phá, làm cho người xem cảm thấy như đang sống trong thời khắc chiến tranh.
Khán giả ngồi ở phần còn lại của hội trường, trên mặt bằng sàn nhà, với 80 ghế chế tác thành hòm đạn và đánh số, tạo nên không gian gần gũi giữa diễn viên và người xem. Sự gần gũi này làm cho mỗi khoảnh khắc trên sân khấu trở nên xúc động hơn bao giờ hết.
Đạo diễn Lê Quý Dương và sự sáng tạo phá vỡ hình thức truyền thống
Đạo diễn Lê Quý Dương đã coi sân khấu này là một “sân khấu thực chứng”, nơi những gì xảy ra trên sàn diễn là sự thật được minh chứng một cách giản dị và chân thực nhất. Ông đã nỗ lực phá vỡ hình thức truyền thống, tạo nên một không gian sống động và thực tế, giúp khán giả cảm nhận sâu sắc hơn về lịch sử.
Một thách thức lớn là câu chuyện về 10 cô TNXP hy sinh ở Ngã ba Đồng Lộc đã trở thành huyền thoại, được sử sách và truyền thông khai thác trong hơn nửa thế kỷ. Đưa lại nội dung quen thuộc này liệu có làm cho vở diễn trở nên sáo mòn? Tuy nhiên, đạo diễn Lê Quý Dương đã giải quyết vấn đề này bằng cách tuyển chọn dàn diễn viên hoàn toàn nghiệp dư, không qua trường lớp đào tạo nghệ thuật. Họ phải học tiếng và cách phát âm miền Trung để phù hợp với tiêu chí “thực chứng”. Các diễn viên được tuyển lựa từ ngoại hình đến tuổi tác, gần nhất với nhân vật, đều trong độ tuổi thanh xuân và chưa có gia đình. Mục đích của đạo diễn là tạo ra những xúc cảm chân thật từ diễn viên khi nhập vai.
Khi đèn tắt, lời dẫn chuyện vang lên, khán phòng lặng đi như hòa vào không khí chiến trận của gần 60 năm trước. Năm 1968, tại chiến trường Ngã ba Đồng Lộc, 10 cô gái TNXP xuất hiện với chỉ vài đoạn thoại khi sinh hoạt đã làm tan biến những lo ngại của tôi. 75 phút kịch diễn là những khoảnh khắc dồn nén về cuộc sống chiến đấu và sự hy sinh anh dũng của 10 cô gái. Những cảnh diễn không hề cũ mà đậm nét sáng tạo, gây hiệu ứng mạnh mẽ. Chẳng hạn, cảnh toàn tiểu đội khai báo tài sản và ước vọng trước trận chiến cuối cùng, trước lúc hy sinh, đã làm người xem xúc động sâu sắc.
Những cảm xúc chân thật và ý nghĩa sâu sắc
Những liên tưởng xót xa với thực tế hôm nay và người xem càng thấy rõ hơn nỗi mất mát vô cùng lớn của thế hệ cha anh vì độc lập thống nhất của dân tộc. Điều này giúp mọi người nhận ra giá trị của hòa bình, hiểu rõ sự hy sinh to lớn mà thế hệ trước đã phải trải qua.
Khi đèn sáng, vở diễn kết thúc, nhìn những diễn viên bên chân dung thật của 10 cô gái TNXP Ngã ba Đồng Lộc, nước mắt tôi chảy tràn. Có cảm giác như tôi và các khán giả khác đã trở thành một phần của câu chuyện, chứ không chỉ là người xem.
Thành công lớn nhất của đạo diễn Lê Quý Dương là đã bỏ nhiều thời gian thâm nhập tư liệu và thực tế chiến trường xưa. Ông đã mang về 7 tấn đất từ địa linh Đồng Lộc để phục vụ vở diễn, thể hiện sự thành kính và tâm huyết. Sự mạo hiểm trong sáng tạo của đạo diễn đã đúng như ông nói: “Tôi cảm giác sáng tạo đang đi qua tôi chứ không phải đi từ tôi”. Có thể cảm giác này hướng vào tố chất tâm linh đã được ông định hướng từ đầu, từ việc chọn sân khấu trong Bảo tàng Phụ nữ đến hình thức loại thể kịch thực chứng và tất cả những gì liên quan.
Một sự cộng hưởng đáng quý
Nhà văn Nguyễn Ngọc Tiến từng mang từ Đồng Lộc vỏ quả bom 250kg về nhà ở Hà Nội. Khi biết tin Lê Quý Dương dàn dựng vở kịch, ông đã tặng lại để làm đạo cụ thật. Đây là một sự cộng hưởng đáng quý, góp phần mang lại thành công cho vở diễn.
Huyền thoại tuổi thanh xuân được công diễn lần đầu vào 20/10/2023 và đến nay đã ra mắt được tròn một năm, với hơn 30 suất diễn vào mỗi cuối tuần tại Bảo tàng Phụ nữ Việt Nam. Đây là một ý nghĩa sâu sắc, không chỉ vì những hiện vật về người phụ nữ Việt Nam, mà còn vì vở diễn chính là “bảo tàng sống” cho những thế hệ sau, giúp họ thực chứng và đón nhận lịch sử một cách chân thực nhất.